Proeftuinen

Samen tuinieren en Nederlands leren 

LIGO Limburg Zuid biedt onder meer Nederlandse lessen voor nieuwkomers aan. Leerkrachten van scholen in Tongeren en Sint-Truiden zagen dat cursisten die het moeilijk hadden met Nederlands leren, tijdens pauzes in de schooltuin openbloeien wanneer ze over planten spraken. Zo ontstond het idee om les in de tuin te organiseren. De school kreeg de kans om percelen in de volkstuinen van Sint-Truiden en Tongeren te huren en startte er met moestuinieren.

Twee keer per week leren cursisten al doende in de moestuin. Nederlands spreken, meten en rekenen, eigenaarschap en integratie gaan hand in hand. Ieder heeft een rol: het typische tuinwerk, thee maken met kruiden uit de tuin, voorzaaien in potjes in het klaslokaal of technische berekeningen maken. In de tuin wordt samen gekookt, recepten worden uitgewisseld en groenten ingemaakt en uitgedeeld. Dat zorgt voor nieuwe contacten, kennis, Nederlandse woorden en verbinding tussen hier en daar, vroeger en nu, maar bovenal tussen mensen. 

Samen met LIGO gaan we aan de slag om het rijke moestuinerfgoed uit hun Haspengouwse volkstuin met tradities, gewassen en praktijken uit verschillende landen te documenteren en verspreiden.

Cursisten van LIGO Tongeren aan het werk in de moestuin, circa 2022. Collectie LIGO Limburg Zuid.

Proeftuin Zuidelijke Westhoek 

Zorg en welzijn: de Biotope van De Lovie vzw

De Lovie vzw is een sociale organisatie voor kinderen, jongeren en volwassenen met een verstandelijke handicap of andere beperking. Sinds dertig jaar heeft de hoeve De Biotope in het kasteelpark De Lovie een moestuin waar hoevemedewerkers met een beperking samen tuinieren. Het is een open ontmoetingsplek waar samenwerkingen met vrijwilligers, studenten en de (boven)lokale omgeving centraal staan. 

Het werk in de moestuin wordt aangepast aan ieders mogelijkheden, interesses en talenten. Er gaat aandacht naar ergonomie en mentaal welzijn. De werkwijzen worden aangepast naargelang de noden van de hoevemedewerkers. De hoeveelheid opbrengst is niet van belang, wel het aanbieden van een zinvolle en verrijkende dagbesteding. De hoevemedewerkers helpen bij ieder moment van het teeltproces: van zaaien tot oogsten. Dat brengt voldoening en trots. 

De Lovie vzw, CAG en CO7 gaan samen aan de slag gaan om de ervaringen die De Biotope in dertig jaar tuinieren verzamelde, uit te dragen en valoriseren.

De Biotope, de hoevewerking van De Lovie vzw in Poperinge, is gekend voor de productie van hopscheuten die aan winkels en restaurants verkocht worden. Collectie De Lovie vzw.

Moestuinbabbel (januari 2023)

In samenwerking met De Lovie vzw organiseerden CAG en CO7 in januari een leerrijke ‘moestuinbabbel’ met moestuiniers van De Biotope, Velt en Tuinhier. Na een rondleiding in de moestuin door hoevemedewerkers, vertelde elke deelnemer over zijn of haar meegebrachte moestuinobject: er waren handige werktuigen, een doorlevende plant en boeken. Samen spraken we over hommelblokken en de hopscheutenproductie van De Lovie, biodiversiteit in de moestuin, een woelvork, de bodem als een moeder voor de tuin en ouders van wie we moestuinkennis leerden maar (klein)kinderen aan wie we het niet doorgeven.

Deelnemers tijdens de Moestuinbabbel in De Biotope van De Lovie vzw, Poperinge, 2023. © CO7.

Interviews, Zadenbeurs, 't Grom (februari 2023)

Tijdens de jaarlijkse Zadenbeurs van ’t Grom, het Museum van de Groentestreek in Sint-Katelijne-Waver, sprokkelden Erfgoedcel Mechelen en CAG heel wat informatie dankzij 16 interviews met geïnteresseerde, enthousiaste moestuiniers. Ze vertelden over het belang van de moestuin in hun leven en haalden herinneringen op aan het zelfgemaakte gereedschap van hun (groot)ouders. We ontmoetten zelfs een verzamelaar van oude moestuinhandboeken. We hopen via die contacten in de toekomst nog meer materiaal op deze website te kunnen tonen.

Moestuininterviews tijdens Zadenbeurs’, ’t Grom, 2023. © Edouard De Ron, EGCM-vrijwilliger.