Goed gerief

Wat maakt gereedschap kwaliteitsvol? Kan je zomaar naar de winkel gaan, of is er meer om te overwegen? En wat is de meerwaarde van oud gereedschap ?

Rol, Heers

Rol werd in Canada geboren. Nu heeft hij een moestuin in Heers, vlakbij Kasteel Hex. Hij vindt goed materiaal erg belangrijk. Zo heeft hij een schepje met een bijzondere, gedraaide vorm. Het is ergonomisch en hij gebruikt het om te planten, maar ook voor verschillende andere activiteiten in de moestuin. Het ziet er gloednieuw uit, ook al kocht hij het in 1982 in Quebec. De kwaliteit zit voor hem in de combinatie van edelstaal en het blad dat zich perfect in het verlengende van de steel bevindt. Je kan het draaien en keren zonder inspanning van je pols. Al die kleine bewegingen kunnen tot pijn lijden en kosten energie: een ervaren moestuinier houdt daar rekening mee. Een gouden tip volgens Rol:

"Gebruik je werktuigen héél véél. Zo blijven ze jong en scherp."

Rol bracht tijdens een Moestuinbabbel zijn schepje mee, Heers, 2023. © CAG.

Alexander, ‘Haal meer uit je tuin’, Gingelom

Alexander bracht tijdens een Moestuinbabbel een oude mesthaak mee. Die kreeg hij van zijn buurvrouw Jeannine die de haak niet meer gebruikte. Alexander was er blij mee, want hij zweert bij oud gereedschap. Op rommelmarkten kijkt hij altijd uit naar moestuingereedschap. Hij gebruikt de mesthaak niet om mest te keren, maar om mulch aan te brengen op de moestuinbedden of na het seizoen weer te verwijderen, en om lucht in de grond te brengen.

“Het belangrijkste aan gereedschap is de steel. Bij oude werktuigen is heel goed nagedacht over de ergonomie. De stelen zijn niet recht, maar krom, waardoor ze perfect in de hand liggen. Vroeger gebeurde alles op spierkracht, dus het materiaal moest in topvorm zijn om spierkracht optimaal te benutten.”

Alaxander bracht tijdens de Moestuinbabbel zijn mesthaak mee, Heers, 2023. © CAG.

Gust, Kasteel Hex

Gust is hovenier in Kasteel Hex. Hij heeft al heel wat oud gereedschap grondig bekeken, gebruikt en vergeleken. Hij vindt de kwaliteit van hout en metaal in oude werktuigen veel beter en waardevoller dan van hedendaags gereedschap. Bovendien wil hij oude moestuingebruiken van de kasteeltuin opnieuw invoeren. Die op het spoor komen, begint bij het hanteren van het oude gereedschap. Zo zoekt hij uit hoe en waarvoor het werd gebruikt.

“Vroeger werd acaciahout gebruikt voor stelen: zwaar maar oersterk. Het gaat ook om de afwerking. De subtiele welvingen in de houten stelen van gereedschap heb je vandaag steeds minder.”

En hetzelfde verhaal bij metalen onderdelen: smeedwerk was in de jaren 1920 op het hoogtepunt door industriële vernieuwing. Maar, merkt hij wel op: metaal slijt af bij jarenlang gebruik, en moet dus op een gegeven moment wel vernieuwd worden.